کد مطلب:38940 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اهل بيت

آيا مقام حضرت عليبالاتر از مقام پيامبران، به جز پيامبر اسلام است؟

بي شك حضرت اميرمؤمنان، عليو ديگر امامان: از مقامهاي معنوي بسياري برخوردارند، كه از درك و دسترسي ما بيرون است. يكي از آن مقامها، برتري آنان از پيامبران، به جز پيامبر اسلام است; ولي آنچه براي هر مسلمان مهم، ضروري و واجب است، اعتقاد به امامت و ولايت حضرت اميرمؤمنان، عليو يازده امام پس از ايشان و اعتقاد به خلافت بلافصل عليپس از ارتحال پيامبر و اعتقاد به عصمت و علم الهي آنان و داشتن محبت و مودّت آل رسول است; امّا اعتقاد به مقامهايي مانند آنچه در پرسش ذكر شده، در درجة دوّم اهميّت قرار دارد.

دربارة برتري حضرت علياز پيامبران، به جز پيامبر اسلام، دلايل قرآني و روايي متعددي وجود دارد، كه به برخي از آنها اشاره ميشود.

1. آية مباهله; فَمَنْ حَآجَّكَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَآءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَآءَنَا وَأَبْنَآءَكُمْ وَنِسَآءَنَا وَنِسَآءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلَي الْكَـَذِبِينَ ;(آل عمران،61) هر گاه پس از دانشي كه ]دربارة مسيح[ به تو رسيده، ]باز[ كساني با تو به محاجه و ستيز برخيزند، به آنان بگو: بياييد ما فرزندان خود را دعوت كنيم، شما هم فرزندان خود را، ما زنان خويش را دعوت نماييم، شما هم زنان خود را، ما از نفوس خود دعوت كنيم، شما هم از نفوس خود، آن گاه مباهله كنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم.

شأن نزول آيه، داستان هيئتي از مسيحيان نجران است كه به مدينه آمدند و عرض كردند: آيا هرگز ديدهاي فرزندي بدون پدر متولد شود. در اين هنگام، آيه 60 سورة آلعمران نازل گرديد و هنگامي كه پيامبر آنان را به مباهله دعوت كرد، آنان تا فرداي آن روز مهلت خواستند، كه مباهله واقع نشد.(جهت آگاهي كامل از اين داستان ر.ك: فروغ ابديت، آيت اللّه سبحاني، ج 2، ص 432ـ455، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي قم، تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 2، ص 578ـ579، دارالكتب الاسلامية.)

بنابر رواياتي كه دانشمندان شيعه و اهلسنت نقل كردهاند، مراد از انفسنا حضرت اميرمؤمنان، علياست.(ر.ك: تفسير شواهد التنزيل، حاكم حسكاني، ج، ص 155ـ166، دفتر چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي / بحارالانوار، علامه مجلسي، ج 10، ص 350، مؤسسة الوفأ، بيروت.)

بي شك پيامبر اسلام از همة مردم دنيا و تمام پيامبران پيشين برتر است، در روايت است كه پيامبر فرمود: انا سيد البشر(شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج، ص 66، كتابخانه آيت اللّه مرعشي.) و نيز فرمود: انا سيد ولد آدم و لافخر(وسائل الشيعه، شيخ حر عاملي، ج 25، ص 23، مؤسسة آلالبيت.)

بنابر آية مباهله، پيامبر6 حضرت عليرا در مرتبة خودش و مثل خودش قرار داد و او را نفس خودش معرفي كرد. دليلهاي فراواني داريم كه پيامبر برتر از حضرت علياست، مثل اين كه حضرت علي ميفرمايد: انا عبد من عبيد محمد(كافي، ثقة الاسلام كليني، ج 1، ص 90، دارالكتب الاسلامية.) حضرت علي با پيامبر اين تفاوت را دارند كه حضرت محمد، داراي مقام نبوت و رسالت بود و به آن حضرت وحي ميشد و لذا از حضرت علي برتر بود، ولي در ديگر ويژگيها مشترك بودند; بنابراين، همان گونه كه پيامبر اسلام، برتر پيامبران پيشين است، حضرت علي نيز برتر است.

2. روايت علّي خير البشر در روايت است كه پيامبر6 فرمود: يا عليّ أنت خير البشر لا يشك فيك الاّ كافر; اي علي، تو بهترين مردمان هستي، در اين مورد، تنها كافر شك ميكند.( عيون اخبار الرضا، شيخ صدوق، ج 1، ص 64، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات، بيروت / مناقب الامام اميرالمؤمنين، محمد بن اسماعيل كوفي، ج، ص 522ـ524، مجمع احيأ الثقافة الاسلامية / لكو شانبور، ص 272ـ282 / كنز العمال، متقي هندي، مؤسسة الرسالة، ج 11، ص 625، ح 33045و33046، مؤسسة الرسالة، بيروت. )

در تاريخ نقل شده است كه جابر بن عبداللّه انصاري در كوچههاي مدينه مجالس انصار ميچرخيد و ميگفت: عليّ خير البشر فمن ابي فقد كفر.(من لا يحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص 493، دفتر انتشارات اسلامي، الغدير، علامه اميني، ج 3، ص 22، دارالكتب العربي، بيروت.)

حديث شريف پيامبران را هم شامل ميشود; پس حضرت علي بهتر و برتر از همة مردم و پيامبران است، مگر حضرت محمد6.

3. حديث تشبيه; در روايت است كه پيامبر6 ميفرمايد: هر كس كه بخواهد به آدم در انسش، به نوح در طاعتش، به ابراهيم در خلتش (دوست و خليل خدا بودنش) به موسي در هيبتش، به عيسي در عبادتش بنگرد، پس به علي بن ابي طالب بنگرد.(ر.ك: بحارالانوار، ج 21، ص 283 / الغدير، ج 3، ص 360، و فخر رازي، تفسير كبير، ج 8، ص 81.)

كسي كه همة صفات پيامبران اولواالعزم در او جمع باشد، برتر از تك تك آنان است.(ر.ك: تفضيل اميرالمؤمنين علي، شيخ مفيد، دارالمفيد، بيروت / تفضيل الائمة عليهم، سيد علي حسيني ميلاني، مركز الابحاث العقائدية / المراجعات، جمعية الاسلامية / ص 134، احقاق الحق، قاضي نوراللّه تستري، ص 336.)